Lucerne Festival: Igor Levit sluit zijn “Pianofestival” af in het KKL

Er staan ​​veranderingen op stapel voor het Lucerne Festival. Eind 2025 treedt Michael Haefliger op eigen verzoek, na 26 jaar, af als artistiek directeur. Wat zijn opvolger, de Duitse cultuurmanager Sebastian Nordmann, van plan is met Zwitserlands belangrijkste muziekfestival, wordt pas in januari bekendgemaakt. Maar één ding staat al vast: er komen ook enkele wijzigingen in de festivalsatellieten die het vier weken durende hoofdprogramma in de zomer aanvullen.

Dat geldt ook voor het ‘Pianofestival’, dat pianist Igor Levit sinds 2023 organiseert. Levit zelf nam zondagavond in het KKL afscheid van het publiek als directeur van de serie en bedankte de bezoekers dat ze drie jaar lang zijn programma-experimenten hadden omarmd.

Eigenlijk is het "Pianofestival" ontstaan ​​uit schaamte. In 2019 was het Lucerne Festival oorspronkelijk van plan om het paasfestivalprogramma, evenals het weeklange pianofestival dat het sinds 1998 organiseerde, in 2020 te annuleren om zich meer te kunnen richten op het zomerprogramma – deels om financiële redenen. Haefliger draaide de ondoordachte programmahervorming echter kort daarna terug.

Maar nu werd hij geconfronteerd met het feit dat de KKL de leemte al had opgevuld en, in samenwerking met lokale concurrenten, een eigen pianofestival had gelanceerd: het immens succesvolle project "Le Piano symphonique", gecureerd door Martha Argerich. Was er ruimte voor een tweede pianorij? Igor Levit vond die, op zijn eigen manier.

Om de geritualiseerde routines van een traditioneel pianorecital te doorbreken, vertrouwde hij op deels spontaan bepaalde programmasequenties en ad hoc constellaties met de artiesten die hij uitnodigde. Hij bood een platform aan minder bekende jonge pianisten, opende het programma voor jazz – een echte lacune in Luzern – en ook voor artistieke crossover-artiesten, zoals de pianodichter van dit jaar, Malakoff Kowalski.

In zijn eigen uitvoeringen vertrouwde hij op originele, soms extreem veeleisende programma's, die de afgelopen twee jaar draaiden om Franz Liszts zelden uitgevoerde, want vrijwel onbespeelbare, pianobewerkingen van Beethovens symfonieën. Daarmee zorgde hij ook voor een subtiel contrapunt bij "Le Piano symphonique", dat meer inspeelt op het kaliber van de deelnemende artiesten, maar ondanks alle spontaniteit van pianolegende Argerich nauwelijks de programmatische conventies tart.

Levits afscheid zal echter ook een zeer klassiek afscheid zijn: samen met het Lucerne Festival Orchestra (LFO), dat voorheen niet eerder deel uitmaakte van de pianoserie, speelt hij Mozarts "Jenamy"-concert, dat voorheen door een spelfout de meer toepasselijke bijnaam "Jeunehomme" droeg. Zoals elke pianist weet Levit dat zijn grote collega Alfred Brendel in 2008 afscheid nam van het concertpodium met dit stuk, dat hij een "wereldwonder" noemde. Levit zinspeelt hierop in zijn korte toespraak, maar wil er niet te veel op ingaan. In zijn uitvoering klinkt het werk lichter, speelser, nóg aangenamer; de presto-finale vliegt er als het ware voorbij.

Maar de toon, die alleen in het middendeel even donkerder wordt maar verder glimlachend lijkt, past bij de aanpak van het LFO, dat onder leiding van concertmeester Raphael Christ nog twee Mozart-werken speelt, waaronder de 'Haffner'-symfonie: steeds helder, steeds bondig en stralend als de zon, passend bij de vroege zomeravond in Luzern, waar zich in de verte pas de eerste onweerswolken samenpakten.